Өфө – Донбасс араһы – бараһы ла, бараһы

Беләһегеҙме, ни өсөн МХО биләмәһенә барып ҡайтҡан кешеләрҙең күңеле ҡабат шунда тартыла? Мин дә белмәйем. Әммә тәүҙә гуманитар ярҙам алып барып йөрөгән егеттәрҙең, командировкала булып ҡайтҡан журналистарҙың, контракт төҙөп, МХО биләмәһенә юлланғанына күп миҫал килтерергә була. Әле бәйән ителәсәк яҙмала ла улар хаҡында һөйләрбеҙ. Һәр хәлдә, былтырғы командировканан һуң мотлаҡ тағы ла егеттәр менән осрашырға, уларҙың артабанғы яҙмышын белергә тигән теләк һәр саҡ булды һәм ул артабан да көсәйәсәк кенә.

Тәүге көн

Шуға күрә, инде бишенсегә егеттәр янына барған БР Журналистар союзы рәйесе, “Башҡортостан” гәзитенең баш мөхәррире Вәдүт Исхаҡовтан тәҡдим булғас, һис икелән­мәйенсә, юлға сығырға ҡарар иттем. Юлдаштарыбыҙ – “Баш­­ҡортостан Республикаһы” нәш­риәт йортоноң медиа-ди­рек­торы Ринат Шәйбәков, “Рес­публика мәғлүмәт үҙәге” ди­ректоры, ҡустым Айнур Дәү­ләтбәков менән бергә 10 көндән ашыу дауам итәсәк коман­ди­ровкаға октябрь айы­ның һуңғы көндәрендә юл­ландыҡ.
Башҡортостанда инде ҡар булып, ҡыш үҙенең яҡын­лашып тороуын һиҙҙерһә, беҙ юлланған яҡта көҙҙөң иң матур сағы ине. Халыҡтың ял мәле түгел, шуға күрә юлдарҙа автомобилдәр әллә ни күп осрамай. Тик Луганск Халыҡ Республика­һының сиген үт­кәнсе оҙаҡ ҡына торорға тура килде. Йәкшәмбе булғас, ха­лыҡтың бик күп ҡайтыуы менән аңлаттылар быны. 
Паспорт контролен үткәндә беҙҙе тикшереүсе мөләйем ҡатындың: “О-о-о, Башҡортос­танданмы ни, минең унда булғаным бар, ял иттем, бик матур яҡтар!” – тиеүе беҙҙең күңелде күтәреп ебәрҙе. 
Сиктә башланған машиналар ағымы беҙҙе Красный Луч ҡалаһына тиклем барып ет­кәнсе оҙатты. Был юлы инде ауыр йөк автомобилдәре ҡар­шыға күп осраны. Һалдатта­рыбыҙҙы ҡай­ҙалыр күсергән­дәрен аңлауы ҡыйын түгел ине.
Беҙҙекеләрҙең бында йыш булыуын гәзит-журналдарҙан уҡып беләбеҙ инде. Ә бына БР мәҙәниәт министры вазифа­һын башҡарыусы Әминә Ша­фи­ҡо­ваны, уның урынбаҫары Илнур Мөхйәновты ҡунаҡ­ханала ос­ратырбыҙ тип ба­шыбыҙға ла индермәнек. 
Баҡтиһәң, Әминә Ивний ҡыҙы тәүгә ошо яҡтарға ки­лергә ҡарар иткән икән. Улар беҙҙән дә һуңыраҡ ҡунаҡханаға килеп, бер нисә егет менән осрашып, һөйләшеп ултыр­ҙылар. Таң менән юлға сыҡҡан ваҡыт­тарында ғына мәҙәниәт ми­нистры вазифаһын башҡа­рыусының Сибай концерт берләшмәһенән килеп бурысын үтәгән егеттәребеҙ, атап әйткәндә, Сибай мәҙәниәт колледжы ди­ректоры Замир Йәнтүрин менән осрашҡанын белеп, телһеҙ ҡалдыҡ. Бына бит, нин­дәй шәп материалды ҡулдан ысҡын­дырғанбыҙ! Гәзит уҡыу­сылар Сибай егеттәренең йырлашып автобуста китеп барғанын иҫләйҙер әле. Тап бына шунда баянда һыҙҙыра ине лә Замир. Йәл, иркенләп һөйләшеп бул­маны. Теле­фон­дар менән ал­машҡан арала беҙ егеттә­ре­беҙҙең Луганск ҡала­һында урынлашҡанын, “Рубин йондо­ҙо” фронт бригадаһы соста­вында яугирҙар алдында кон­церт номерҙары менән сығыш яһағандарын белеп өлгөрәбеҙ. 
Әминә Шафиҡова юлдаш­тары менән Башҡортостан яугир­ҙарына мәҙәниәт хеҙ­мәткәрҙәре әҙерләгән гума­нитар ярҙамды тапшырып, инде Луганск Халыҡ Республикаһында буласаҡ ос­рашыуҙарға юлланды, ә беҙ иһә РФ Оборона министрлығының матбуғат хеҙмәте вәкиллеге урынлашҡан Донецк ҡалаһына ҡуҙғалабыҙ.
Юл ыңғайы республиканан килтерелгән гуманитар ярҙам тупланған базаға һуғылдыҡ. Электән таныш “Мираж”, “Сол­тан”, “Лесник” позывнойлы яугирҙарҙың береһе лә юҡ, улар төрлө йүнәлештә урынлашҡан башҡорт полктары буйлап по­сылка таратырға сығып кит­кәйне. Ярай әле Вәдүттең яҡшы танышы “Шаман” бында. Беҙ­ҙең, Шайморатов батальо­нына барырға, тигән теләгебеҙҙе шунда уҡ кире ҡаҡты. “Егеттәр, дошман һуңғы ваҡытта ныҡ әүҙемлек күрһәтә. Улар хәҙер дрондарҙың ниндәйен генә файҙаланмай. Мәҫәлән, бер төрө осоп килеп, ерҙә урынлаша ла, үҙ сиратын көтөп, тыныс ҡына ята. Кәрәк саҡта тиҙ генә һауаға күтәрелә һәм беҙҙең авто­мо­билдәргә һөжүм итә. Кисә генә шундай ике осраҡ булды. Юҡ, һеҙҙең өсөн яуаплылыҡты ала алмайым”, – тигәс, сәфәребеҙ­ҙең бер планына нөктә ҡу­йылды. Йәл. Яҙған булһа, тағы ос­ра­шырбыҙ әле шаймора­товсылар менән.
Командировка ваҡытында үҙебеҙҙе тәртипле тоторбоҙ, махсус хәрби операция билә­мәһендә һәр кемде һағалаған ҡурҡыныс хәлдәр менән та­нышбыҙ, тигән инструктаж үтеп, шуны ҡултамғабыҙ менән раҫ­лап сығыуыбыҙға беҙҙе башҡорт полкында хеҙмәт иткән Ҡыр­мыҫҡалы егеттәре көтөп тора ине. Уларға Ринат Шәйбәков әҙерләгән Ҡарлыман ҡуйыр­тылған һөтөн, яҡташтары төр­гән сәйҙе тапшырғас, һөй­лә­шеүҙе башлап ебәрҙек. “Роджер” позывнойлы Радомир атлы егет Прибельский ауылынан. Граж­данкала Иркутск өлкәһендә вахта ысулы менән эшләгән. 2022 йылда мобилизацияға эләгә. Оҙаҡламай яратҡан кә­ләше янына, ялға йыйына. Ярты йыл һайын отпуск биреп то­ралар, ти ул. Радомир бөгөн яуҙа иң кәрәкле өлкәлә хеҙмәт итә. Ни тиһәң дә, был операцияла осҡостар ҙур роль уйнай. “Тәүҙә беҙҙең әҙер булмауыбыҙ ныҡ һиҙелә ине. Дрондар бөтөнләй булманы. Хәҙер, шөкөр, раз­ведчик осҡостар ҙа, һөжүм итергә көйләнгәндәре лә етер­лек. Гуманитар ярҙам менән дә ебәреп торалар. Полигонда күп нәмәгә өйрәндек. Бер-беребеҙ менән тәжрибә уртаҡлашабыҙ. Алғы һыҙыҡта уҡ булмайбыҙ, икенсе эшелонда штурмовик­тарға ярҙам итәбеҙ. Унда көнө-төнө уяу булырға, алмашлап дежур итергә тура килә. Шулай, бер төркөм егетебеҙгә ял бирҙек. Тик дошман разведкаһы беҙҙең ҡайҙа урынлашҡанды асыҡ­лаған булып сыҡты. Йоҡлап ятҡан яугирҙарыбыҙҙың бүлмә­һенә дрон һөжүм итә һәм янғын башлана. Әле уянып та етмәгән егеттәр мөғжизә менән генә иҫән ҡалды”, – тип һөйләй Радомир. 

Әйткәндәй, ул Суворов ми­ҙалы менән бүләкләнгән. Үҙе хаҡында ни тиклем белергә тырышһам да, артығын һөйләтә алманым. Ни хәл итәһең, шун­дай инде беҙҙең Башҡор­тостан егеттәре.

Артур ДӘҮЛӘТБӘКОВ.
Автор һәм Ринат ШӘЙБӘКОВ фотолары.
(Дауамы бар).