Беләһегеҙме, ни өсөн МХО биләмәһенә барып ҡайтҡан кешеләрҙең күңеле ҡабат шунда тартыла? Мин дә белмәйем. Әммә тәүҙә гуманитар ярҙам алып барып йөрөгән егеттәрҙең, командировкала булып ҡайтҡан журналистарҙың, контракт төҙөп, МХО биләмәһенә юлланғанына күп миҫал килтерергә була. Әле бәйән ителәсәк яҙмала ла улар хаҡында һөйләрбеҙ. Һәр хәлдә, былтырғы командировканан һуң мотлаҡ тағы ла егеттәр менән осрашырға, уларҙың артабанғы яҙмышын белергә тигән теләк һәр саҡ булды һәм ул артабан да көсәйәсәк кенә.
Тәүге көн
Шуға күрә, инде бишенсегә егеттәр янына барған БР Журналистар союзы рәйесе, “Башҡортостан” гәзитенең баш мөхәррире Вәдүт Исхаҡовтан тәҡдим булғас, һис икеләнмәйенсә, юлға сығырға ҡарар иттем. Юлдаштарыбыҙ – “Башҡортостан Республикаһы” нәшриәт йортоноң медиа-директоры Ринат Шәйбәков, “Республика мәғлүмәт үҙәге” директоры, ҡустым Айнур Дәүләтбәков менән бергә 10 көндән ашыу дауам итәсәк командировкаға октябрь айының һуңғы көндәрендә юлландыҡ.
Башҡортостанда инде ҡар булып, ҡыш үҙенең яҡынлашып тороуын һиҙҙерһә, беҙ юлланған яҡта көҙҙөң иң матур сағы ине. Халыҡтың ял мәле түгел, шуға күрә юлдарҙа автомобилдәр әллә ни күп осрамай. Тик Луганск Халыҡ Республикаһының сиген үткәнсе оҙаҡ ҡына торорға тура килде. Йәкшәмбе булғас, халыҡтың бик күп ҡайтыуы менән аңлаттылар быны.
Паспорт контролен үткәндә беҙҙе тикшереүсе мөләйем ҡатындың: “О-о-о, Башҡортостанданмы ни, минең унда булғаным бар, ял иттем, бик матур яҡтар!” – тиеүе беҙҙең күңелде күтәреп ебәрҙе.
Сиктә башланған машиналар ағымы беҙҙе Красный Луч ҡалаһына тиклем барып еткәнсе оҙатты. Был юлы инде ауыр йөк автомобилдәре ҡаршыға күп осраны. Һалдаттарыбыҙҙы ҡайҙалыр күсергәндәрен аңлауы ҡыйын түгел ине.
Беҙҙекеләрҙең бында йыш булыуын гәзит-журналдарҙан уҡып беләбеҙ инде. Ә бына БР мәҙәниәт министры вазифаһын башҡарыусы Әминә Шафиҡованы, уның урынбаҫары Илнур Мөхйәновты ҡунаҡханала осратырбыҙ тип башыбыҙға ла индермәнек.
Баҡтиһәң, Әминә Ивний ҡыҙы тәүгә ошо яҡтарға килергә ҡарар иткән икән. Улар беҙҙән дә һуңыраҡ ҡунаҡханаға килеп, бер нисә егет менән осрашып, һөйләшеп ултырҙылар. Таң менән юлға сыҡҡан ваҡыттарында ғына мәҙәниәт министры вазифаһын башҡарыусының Сибай концерт берләшмәһенән килеп бурысын үтәгән егеттәребеҙ, атап әйткәндә, Сибай мәҙәниәт колледжы директоры Замир Йәнтүрин менән осрашҡанын белеп, телһеҙ ҡалдыҡ. Бына бит, ниндәй шәп материалды ҡулдан ысҡындырғанбыҙ! Гәзит уҡыусылар Сибай егеттәренең йырлашып автобуста китеп барғанын иҫләйҙер әле. Тап бына шунда баянда һыҙҙыра ине лә Замир. Йәл, иркенләп һөйләшеп булманы. Телефондар менән алмашҡан арала беҙ егеттәребеҙҙең Луганск ҡалаһында урынлашҡанын, “Рубин йондоҙо” фронт бригадаһы составында яугирҙар алдында концерт номерҙары менән сығыш яһағандарын белеп өлгөрәбеҙ.
Әминә Шафиҡова юлдаштары менән Башҡортостан яугирҙарына мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәре әҙерләгән гуманитар ярҙамды тапшырып, инде Луганск Халыҡ Республикаһында буласаҡ осрашыуҙарға юлланды, ә беҙ иһә РФ Оборона министрлығының матбуғат хеҙмәте вәкиллеге урынлашҡан Донецк ҡалаһына ҡуҙғалабыҙ.
Юл ыңғайы республиканан килтерелгән гуманитар ярҙам тупланған базаға һуғылдыҡ. Электән таныш “Мираж”, “Солтан”, “Лесник” позывнойлы яугирҙарҙың береһе лә юҡ, улар төрлө йүнәлештә урынлашҡан башҡорт полктары буйлап посылка таратырға сығып киткәйне. Ярай әле Вәдүттең яҡшы танышы “Шаман” бында. Беҙҙең, Шайморатов батальонына барырға, тигән теләгебеҙҙе шунда уҡ кире ҡаҡты. “Егеттәр, дошман һуңғы ваҡытта ныҡ әүҙемлек күрһәтә. Улар хәҙер дрондарҙың ниндәйен генә файҙаланмай. Мәҫәлән, бер төрө осоп килеп, ерҙә урынлаша ла, үҙ сиратын көтөп, тыныс ҡына ята. Кәрәк саҡта тиҙ генә һауаға күтәрелә һәм беҙҙең автомобилдәргә һөжүм итә. Кисә генә шундай ике осраҡ булды. Юҡ, һеҙҙең өсөн яуаплылыҡты ала алмайым”, – тигәс, сәфәребеҙҙең бер планына нөктә ҡуйылды. Йәл. Яҙған булһа, тағы осрашырбыҙ әле шайморатовсылар менән.
Командировка ваҡытында үҙебеҙҙе тәртипле тоторбоҙ, махсус хәрби операция биләмәһендә һәр кемде һағалаған ҡурҡыныс хәлдәр менән танышбыҙ, тигән инструктаж үтеп, шуны ҡултамғабыҙ менән раҫлап сығыуыбыҙға беҙҙе башҡорт полкында хеҙмәт иткән Ҡырмыҫҡалы егеттәре көтөп тора ине. Уларға Ринат Шәйбәков әҙерләгән Ҡарлыман ҡуйыртылған һөтөн, яҡташтары төргән сәйҙе тапшырғас, һөйләшеүҙе башлап ебәрҙек. “Роджер” позывнойлы Радомир атлы егет Прибельский ауылынан. Гражданкала Иркутск өлкәһендә вахта ысулы менән эшләгән. 2022 йылда мобилизацияға эләгә. Оҙаҡламай яратҡан кәләше янына, ялға йыйына. Ярты йыл һайын отпуск биреп торалар, ти ул. Радомир бөгөн яуҙа иң кәрәкле өлкәлә хеҙмәт итә. Ни тиһәң дә, был операцияла осҡостар ҙур роль уйнай. “Тәүҙә беҙҙең әҙер булмауыбыҙ ныҡ һиҙелә ине. Дрондар бөтөнләй булманы. Хәҙер, шөкөр, разведчик осҡостар ҙа, һөжүм итергә көйләнгәндәре лә етерлек. Гуманитар ярҙам менән дә ебәреп торалар. Полигонда күп нәмәгә өйрәндек. Бер-беребеҙ менән тәжрибә уртаҡлашабыҙ. Алғы һыҙыҡта уҡ булмайбыҙ, икенсе эшелонда штурмовиктарға ярҙам итәбеҙ. Унда көнө-төнө уяу булырға, алмашлап дежур итергә тура килә. Шулай, бер төркөм егетебеҙгә ял бирҙек. Тик дошман разведкаһы беҙҙең ҡайҙа урынлашҡанды асыҡлаған булып сыҡты. Йоҡлап ятҡан яугирҙарыбыҙҙың бүлмәһенә дрон һөжүм итә һәм янғын башлана. Әле уянып та етмәгән егеттәр мөғжизә менән генә иҫән ҡалды”, – тип һөйләй Радомир.
Әйткәндәй, ул Суворов миҙалы менән бүләкләнгән. Үҙе хаҡында ни тиклем белергә тырышһам да, артығын һөйләтә алманым. Ни хәл итәһең, шундай инде беҙҙең Башҡортостан егеттәре.
Артур ДӘҮЛӘТБӘКОВ.
Автор һәм Ринат ШӘЙБӘКОВ фотолары.
(Дауамы бар).