Ниндәй эштәр ураҙаны боҙа? Ә ниндәйҙәре боҙмай?

Ураҙа дөрөҫ булһын өсөн ошондай шарттар үтәлергә тейеш:

1) Ниәт итеү (теләгән телдә әйтеү рөхсәт).

Ниәтең дөрөҫ булыуы шарт (Бүхари; Мүслим), йәғни “Ас тороп, бер аҙ ябығырмын йәки һауығырмын һ.б.” ниәт менән тотһа, Аллаһ әжер-сауабын насип итмәй (Ибн Мәжжәһ; Әхмәд; Хәким).

2) Ураҙа тотоуҙың ваҡытын белеү.                 

3) Ураҙаны боҙған эштәрҙән таңдан алып ҡояш байығанса тыйылып тороу.

Ураҙаны боҙмай торған эштәр:

1) Әгәр кеше онотоп (яңылышып) һыу эсһә, ашаһа (ҡапһа) йәки яҡынлыҡ ҡылһа (Бүхари; Мүслим; Әбү Дәүд; Тирмиҙи; Ибн Мәжжәһ; Әхмәд; Хәким; Бәйһәҡи).

2) Мыйыҡ майлау.

3) Мисүәк йәки теш соҡоғос (щетка) менән теш таҙартыу (Бүхари; Әбү Дәүд).

4) Күҙгә һөрмә тартыу (Әбү Дәүд; Тирмиҙи; ибн Мәжжәһ).      

5) Тәнгә (тире, ҡул, иренгә һ.б.) крем, май, бальзам һөртөү.

6) Врач-гинекологта тикшерелеү.

7) Ҡан биреү (анализ, донор йәки яранан сыҡҡан ҡан).         

8) Ҡан алдырыу (хижәмә) (Бүхари; Әбү Дәүд; Әхмәд; Тирмиҙи; Әхмәд).

9) Һөлөк һалдырыу.

10) Күҙгә дарыу тамыҙыу (Әбү Дәүд; ибн Мәжжәһ).  

11) Төкөрөктө (шайыҡ) йотоу.                       

12) Сәскә, парфюмер (хушбуй һ. б.) әйберҙәрҙе еҫкәү.

13) Ирекһеҙҙән (теләктән тыш) танауға һәм ауыҙға ингән саң һәм төтөндө йотоу.

14) Сәхәр ваҡытында ҡабул ителгән дарыу тәме.

15) Һыу ингәндә, йыуынғанда, ҡойонғанда (йылға, ванна, душ, мунса) ҡолаҡҡа һыу инеү.

16) Ирекһеҙҙән (непроизвольная) ҡоҫоу (Әбү Дәүд; Тирмиҙи; ибн Мәжжәһ).

17) Теш араһына ҡыҫылған, борсаҡ бөртөгөнән бәләкәй аш киҫәген йотоу.

18) Тамаҡҡа алмай ғына (“ғырғылдатмай”) һыу менән ауыҙ сайҡау (Бүхари; Әбү Дәүд; Әхмәд; Хәким; Ибн Хиббән).

19) Эҫе көндә һыуыныу өсөн һыу ҡойоноу (Бүхари; Әбү Дәүд; Әхмәд).

20) Мунсала (ванна) һабын менән йыуыныу.

21) Ир-егеттәрҙең төшләнеүе (поллюция).     

22) Яраға май, зелёнка, йод һөртөү. 

23) Ауыртыуҙы (анестезия) баҫа торған укол менән теш һурҙырыу йәки пломбалау.

24) Һуштан яҙыу.              

25) Бәләкәй балаға аҙыҡ сәйнәп биреү.

26) Туҡлыҡлы булмаған укол (в/м, в/в, п/к) һалдырыу (медицина күрһәтмәһе буйынса ғына).

27) Көндөҙ йоҡлау (ял итеү).

28) Яңылыш сит ир-егеткә (ҡатын-ҡыҙ) ҡағылыу.

29) Гастроскопия (ашҡаҙан тиресәһен тикшертеү).

Шелтәгә (хупланмаған) дусар булыусы эштәр:

1) Һүгенеү, талашыу, бәхәсләшеү, буш һүҙҙәр һөйләү (Бүхари; Әбү Дәүд; Нәсәи; Тирмиҙи; ибн Мәжжәһ).

2) Гөнаһ эштәр эшләү.

3) Иреңде (ҡатыныңды) ҡосаҡлау һәм үбеү (Бүхари; Мүслим; Әбү Дәүд; Әхмәд; ибн Мәжжәһ).

4) Һағыҙ сәйнәү.                        

5) Теште теш пастаһы менән таҙартыу.

6) Төкөрөктө йыйып, махсус рәүештә йотоу.

7) Күп тапҡыр тапшырылған ҡан биреү йәки алдырыу организмды хәлһеҙләндерһә (Бүхари).

8) Мунсала хәл бөткәнсе (саунала) оҙаҡлап йыуыныу.

9) Һыуға (күл, диңгеҙ һ.б.) сумыу.

10) Ике көн рәттән сәхәр эсмәү йәки ифтар ҡылмау (Бүхари; Мүслим).

11) Аш-һыуҙы тәмләп ҡарау (Бүхари).

12) Ауыртыуҙы баҫа торған һ.б. спрей менән ҡулланыу (Бүхари).

Ураҙаны боҙоусы сәбәптәр һәм быны төҙәтеү өсөн (Ураҙа байрамы үткәс) ҡаза ураҙаһын  тотоу ҙа етә:

(Бүхари; Әбү Дәүд; Тирмиҙи; Нәсәи; ибн Мәжжәһ):

1) Әгәр онотоп берәй ризыҡ ҡапһа йәки бер йотом һыу йотһа, һуңынан иҫенә төшөп: “Әй ураҙам боҙолдо инде”, тип ашап-эсеүен дауам итһә.

2) Ашауға яраҡһыҙ булған әйберҙәр (ҡағыҙ, тупраҡ, йөн һ.б.) йотһа.

3) Ифтар ваҡыты (аҡшам намаҙы) еткән, тип яңылышып “ауыҙын” асһа.        

4) Сәхәр ваҡытында, таң атмаған әле, тип яңылышып ашап-эсеүен дауам итһә.

5) Танауына йәки ҡолағына дарыу тамыҙһа.

6) Ауыҙҙы сайҡағанда йәки танауҙы йыуғанда һыу эләкһә.

7) Сит ҡатышма (ҡар, ямғыр, саң бөртөктәре) эләгеп йыйылған төкөрөктө йотоу.

8) Ураҙаны мәжбүр ителеү йәки ҡурҡытыу менән боҙоу.

9) Яһалма рәүештә (көсләп) барлыҡҡа килтереп ҡоҫоу.

10) Теш араһына ҡыҫылған борсаҡтан ҙур булған аҙыҡ киҫәген йотоу.

11) Клизма ҡуйыу.

12) Көндөҙ медицина свечаһын (ректаль һәм вагиналь) ҡуйыу.

13) Ингаляция яһау.

Ураҙаны боҙоуҙа был эштәр сәбәпсе булһа һәм быны төҙәтеү өсөн (Ураҙа байрамы үткәс) ҡаза ураҙаһын һәм кәффәрат (ғәфү ителеү) ураҙаһын тоторға кәрәк:

(Бүхари; Мүслим; Әбү Дәүд; Тирмиҙи; ибн Мәжжәһ; Әхмәд; Нәсәи).

1) Бер сәбәпһеҙ ашау.         

2) Бер сәбәпһеҙ эсеү.          

3) Тәмәке тартыу.

4) Дарыу ҡабул итеү (таблетка йотоу).              

5) Енси яҡынлыҡ ҡылыу.

6) Туҡлыҡлы булған (глюкоза һ.б.) укол (капельница) һалдырыу. 

Иғтибар (!) Был эштәрҙе эшләгән кешегә түбәндәге кәффәраттәрҙең береһен үтәү тейешле:

1) Бер ҡолдо азат итеү;

2) Йәки 60 көн тотош (туҡтауһыҙ) ураҙа тотоу;

-Ир кеше ураҙа тотоуын мөһим (ҡаты ауырыу) сәбәпһеҙ өҙһә (сәфәргә сығыу, ҡунаҡ килеү һ.б.), яңынан башлай.

-Ҡатын-ҡыҙ күреме килеү сәбәпле ураҙа тотоуын өҙһә, таҙарынғас, артабан тотоуын дауам итә.

3) Йәки 60 фәҡир мосолман кешеһен ике тапҡыр (иртәнге һәм киске аш) ашатыу (Бүхари; Мүслим; Әбү Дәүд).