Бөтә яңылыҡтар
Яңылыҡтар таҫмаһы
10 Февраль 2022, 11:25

Бөгөн – үтек барлыҡҡа килгән көн

Булған шундай заман: кешеләр ҡыҙҙырылған таш менән әйбер үтекләгән. Ябай, анһат һәм арзан үтек, шулаймы? Һуңынан “аҡыллы баштар” ҡатмарлаштырып эште боҙған.

Бөгөн – үтек барлыҡҡа килгән көн
Бөгөн – үтек барлыҡҡа килгән көн

Кеше һәр саҡ үҙенә яңы мөмкинлектәр эҙләй. Үтек тә кәрәккән бит бер саҡ. Бөхтә йөрөгөләре килгәндер. Уҡлау һымаҡ нәмәгә урап та үтекләгәндәр.

Үтек тураһында тәүге документ 1636 йылдың 10 февраленә тура килә. Батшаның сығымдар китабында табылған ул яҙма. Һүҙ 10 килограмлыҡ үтек тураһында бара.

XVIII быуатта күмер үтеге ҡулланылған. Уның ғүмере оҙон булған икән – беҙҙең өлкән быуын күргән бындай үтектәрҙе. XIX быуатта бер аҙ газ үтеген эшләткәндәр. Ул махсус металл торба менән газ баллонына тоташтырылған. Тик бынан янғындар күбәйгәс, тыйғандар. Спиртлы үтек тә булған. Уныһы ҡыйбатҡа төшкәнлектән ябай кешеләр ҡуллана алмаған.

Тәүге электр үтегенә 1882 йылда американлы Генри Сили патент алған.

Хәҙерге үтектәр бик күп төрлө. Уңайлы үҙҙәре. Ҡайһыһылыр бер ыңғай һыу ҙа һиптерә, ҡайһыһы пар ғына бөркә. Туҡыма төрөнә ҡарап борғослайһың да, әйҙә, алға!

Фото: Т.Аманов.

Бөгөн – үтек барлыҡҡа килгән көн
Бөгөн – үтек барлыҡҡа килгән көн
Автор:Алһыу Ишемғолова
Читайте нас: