Бөгөн – “Ы” хәрефе көнө

Эйе, календарҙа шундай сәйер дата ла бар. Тик был иҫтәлекле көндө ҡайҙа, кем уйлап сығарғаны ғына билдәһеҙ. Баҡһаң, донъяла 50 генә ер-һыу (ҡала, йылға, күл) атамаһы “Ы” хәрефенә башлана, имеш. Һанаусылар башҡорт ерҙәренә килергә онотҡандыр. Әллә яңылышаммы?

Рус алфавитында был хәреф – 29-сы тора. Русса ул әллә ни күп тә ҡулланылмай кеүек. Ә беҙ рәхәтләнеп ҡулланабыҙ.

Борон кириллицала ла, глаголицала ла “ы” булмаған. Уның заманса яҙылышы XIV быуатта килеп ингән, буғай.

Әйткәндәй, баяғы ер-һыу атамаларына килгәндә, Төркиәлә Ыспарта ҡалаһы булыуын беләм. Яҡутстанда Ыныкчан тигән ҡасаба бар икән. Ыджид тигән йылға Ухта тирәһеннән аға. Таллинда бер район Ыйсмяэ тип атала, тиҙәр. Эстонияла Ыру ҡасабаһы бар.

Беҙҙә Ыҡ йылғаһы, Ыҡтамаҡ, Ырғыҙлы, Ыуары ауылдары... Кем дауам итә?

Фото: vk.com