Билал халҡы, эш урындары юҡ, тип бошоноп ултырмай: ауыл хужалығы менән көн күрә. Умартасылыҡ һәм малсылыҡ – киң таралған тармаҡ. Кемдер, һөтөн эшкәртеп, ҡала баҙарҙарында май, эремсек һәм башҡа ризыҡ һата. Силәбе өлкәһенең бер нисә комбинаты һөт йыйыу ҙа ойошторған, ә конкуренция булғас, аҡса ла ваҡытында түләнә, тауар хаҡы төшөүгә лә юл ҡуйылмай. Тик бына ит һатыу һәм тапшырыу урындары булмауы ғына бәкәлгә һуға. Баймаҡ ҡалаһындағы мал һуйыу цехына алып барыу өсөн сығым ҙур, етмәһә, баш-тояғы, тиреһе бирелмәй, справка өсөн биш мең һум түләргә лә кәрәк. Ә справка бирелмәһә, ит баҙарға индерелмәй. Шуға күрә, хаҡы арзан булыуға ҡарамаҫтан, күпселек мал тереләй алыусыларға тапшырыла.
– Ауыл халҡы берҙәм, хакимиәт башлығы Илдар Шәһәрғәҙе улы Саптаров менән бер төптән булып, аңлашып йәшәйбеҙ, ул – беҙгә, беҙ уға ярҙам ҡулы һуҙырға әҙер. 35 урында урамды яҡтыртыуға лампочкалар ҡуйылған. Ҡыш урамдар таҙартыла, йәй көнө экологик өмәләргә дәррәү сығабыҙ. Сүп-сар йыйыу яйға һалынып килә, бөтә санитар ҡағиҙәләргә ярашлы итеп үлгән малды күмеү урыны эшләнде. Билалда 600 баш һыйыр малы иҫәпләнә, бынан тыш, йылҡы, күпләп ваҡ мал һәм ҡош-ҡорт аҫраусылар байтаҡ, – тип ауылдың хәл-торошо менән таныштырҙы староста Зәйнетдин Хөсәйенов.
Мал аҫрау тип әйтеүе генә рәхәт, әлбиттә. Мәшәҡәте лә, сығымы ла күп. Әммә ни өсөн, хаҡлы ялға сыҡҡан ололарҙың ҡулынан килгәндә, был эш менән йәштәр булышмай һуң? Был йәһәттән уларға өлгө итеп Билал ауылында йәшәүсе Кәримовтар ғаиләһен килтерер инем. 54 йыл бергә татыу ғүмер итеүсе, дүрт балаға ғүмер биреп, уларҙы оло тормош юлына сығарыусы Сәлимә инәй менән Мансур олатайҙың теремеклегенә, уңғанлығына хайран ҡалырлыҡ. Йыл һайын 50 – 60 ҡаҙ аҫрап, уны эшкәртеүҙәре генә ни тора! Был эш менән улар 15 йыл тирәһе булыша. Бәпкәләр ҡулдан эшләнгән инкубаторҙа сығарыла. Элегерәк тауыҡ һәм өйрәк себештәрен һатҡандар, һуңғы йылдарҙа үҙҙәре өсөн генә сығаралар.
– Йомортҡа һалыу өсөн дүрт инә ҡаҙ алып ҡалына. Апрель айынан башлап биш мәртәбә бәпкә сығартып алабыҙ. Һәр төркөм йәй буйы айырым йөрөй, бер-береһен яҡын юллатмайҙар. Үҙҙәре баҫып сығармағас, инәләре лә яратмай. Шуға күрә үҙебеҙ көтәбеҙ, йылғаға йөрөтәбеҙ. Бәпкә сағында ауырыуҙар күп була, шуға күрә дарыу һәм витаминға аҡса йәлләргә ярамай. 4 – 5 айлыҡ булғас, һуя башларға ла мөмкин. Ни тиклем генә эре булмаһын, алдан һуйһаң, ите бик тәмле булмай. “Буш тауыҡтары”н хәтерләйһегеҙме, ни тәме, ни туҡлыҡлығы булмай торғайны? Иртә һуйылған ҡаҙҙар ҙа шулай, – ти Сәлимә инәй.