– Мәктәп – ул минең яҙмышым. Бында йөрәгем ҡушыуы буйынса килдем, – ти ул. – Уҡытыусы 45 минут дәрес аңлата ла, шуның менән эше бөтә, тип яңылыш фекер йөрөткән кешеләр ҙә бар. Ә бит уҡытыусы ғүмере буйы уҡытыусы: өйҙә лә, урамда ла, ҡунаҡта ла, интернет селтәрендә лә. Уның бөтә ғүмере – дәрес. Әйткәндәй, башҡорт теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы бер ҡасан да ябай уҡытыусы булып ҡала алмай. Сөнки ул – шағир ҙа, йырсы ла, ғалим да, оратор ҙа.
Буласаҡ педагог бәләкәйҙән китап уҡырға ярата. Берҙән-бер көндө китапханасының: “Айгөл, һин уҡымаған китап ҡалманы бит”, – тигәненә борсолоуы бөгөнгөләй хәтерендә. Күпте белергә ынтылған ҡыҙ Мәсәғүт педагогия училищеһына бара. Башланғыс кластар уҡытыусыһы дипломына эйә булғас, артабан юғары уҡыу йортонда белемен камиллаштырырға теләй. Атаһының, төпсөк ҡыҙын ситкә ебәргеһе килмәйенсә: “Ағай-апайҙарың береһе лә университетта уҡыманы, барыһы ла бына тигән донъя көтә”, – тип Өфөгә китеүенә ҡаршы булыуына ҡарамаҫтан, илай-илай имтиханға әҙерләнә. Ә инде Башҡорт дәүләт педагогия университетының көндөҙгө бүлеген ҡыҙыл дипломға тамамлағас, атай кеше өсөн был оло ғорурлыҡ була.
Заманса технологиялар һәм методикаға өҫтөнлөк биргән юғары категориялы педагогтың уҡыусылары башҡорт теленән район һәм республика олимпиадаларында призлы урындар яулай, район буйынса рус авторҙары әҫәрҙәрен туған телгә тәржемә итеү, фольклор, шиғыр һәм әкиәт һөйләү конкурстарында, ғилми-ғәмәли конференцияларҙа, КВН-да, “Һылыуҡай” бәйгеһендә ҡатнашып, еңеүгә лайыҡ була.
Айгөл Ғәлимйән ҡыҙын мәктәптәге туҡтауһыҙ дәфтәр ағымы, тәүлек әйләнәһенә һүнмәгән компьютер мониторы, асыҡ дәрестәргә әҙерләнеп үткәргән йоҡоһоҙ төндәр ҙә ҡурҡытмай. Белем усағына йүгереп килгән балаларҙы ҡаршылағанда, ниндәй изге һөнәр ул – уҡытыусы, тип ҡыуана.
Уҡыусы фәнеңде яратмаһа, ысын уҡытыусы булып булмағанлығын күптән төшөнгән Айгөл Ғәлимйән ҡыҙы. Уның сере үтә ябай – һин бала менән нисек мөғәмәлә итәһең, ул да һиңә шулай яуап ҡайтара.
Бихисап мәктәп һәм Дыуан районының мәғариф бүлеге, район хакимиәте грамоталарынан тыш, Айгөл Ғәлимйән ҡыҙы уңышлы хеҙмәте өсөн БР Мәғариф министрлығының Маҡтау ҡағыҙына һәм рәхмәт хатына лайыҡ булған. Быйыл иһә ул “Башҡорт теле һәм әҙәбиәте йыл уҡытыусыһы” төбәк-ара һөнәри бәйгеһенең мәртәбәле “Педагогик өмөт” номинацияһын яуланы.
Уның уҡыусыһы Ирина Храмцова: “Һин, уҡытыусым, шундай наҙлап ҡараның күҙҙәремә...” – тип йырлай. Рус ҡыҙы башҡортса йырлауы менән уҡытыусыһында күпме ҡыуаныс һәм ғорурлыҡ хисе уятыуын аңлаймы икән?! Айгөл Ғәлимйән ҡыҙы бар күңелен һалып эшләгәнгә күрә сит милләт балалары ла башҡорт телен теләп өйрәнә. Дәүләт телен ул төрлө яңы алым аша өйрәтә, йырлата, бейетә, музыка ҡоралдарында уйната. Уның менән генә сикләнеп ҡалмай, төрлө сарала ҡатнаштыра, конкурстарға, ярыштарға әҙерләй.
Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, туған теленә битараф башҡорт балалары ла бар. Уҡытыусы ундайҙарҙың һәр ҡайһыһында туған телгә ҡарата йылы хистәр тыуҙырырға ынтыла. Ата-әсәләр менән әңгәмәләшә, йыйылыштарҙа, конференцияларҙа сығыш яһай, телебеҙҙең, халҡыбыҙҙың киләсәген уйларға, балаларҙы туған теленән мәхрүм итмәҫкә өндәй. Ә кемгәлер ошо аңлатыу эше этәргес көс булып тора! Ни тиһәң дә, туған телем – иркә гөлөм, бөгөн ул башҡорт теле уҡытыусылары ярҙамына ныҡ мохтаж. Айгөл Байышева кеүек тел һаҡсыларын бик күптәргә өлгө итеп ҡуйырлыҡ.
Көсләп тағылған белем – бер көнлөк, күңел биреп өйрәнгәне – мәңгелек. Башҡорт телен өйрәнеүҙе ҡыҙыҡлы итеү өсөн педагог быйыл өр-яңы түңәрәк асып ебәргән. Унда балалар туған телендә видеоклиптар төшөрөргә өйрәнә. Уҡытыусының “Сулпылар” фольклор түңәрәге лә уңышлы эшләп килә.
Бынан тыш, Айгөл – район мәҙәниәт йортоноң “Күстәнәс” халыҡ бейеүҙәре ансамбле солисы. Алты йылда төркөм үрҙәр яулаған, халыҡ ансамбле исеменә лайыҡ булған. Хәҙер бер сара ла “Күстәнәс”һеҙ уҙмай.
Айгөл Ғәлимйән ҡыҙынан ҡайһы берәүҙәр, аптырап: “Һин барыһына ла нисек өлгөрәһең?” – тип һорай. Төп педагогик хеҙмәтенән тыш, татыу, рухлы ғаиләһенә, ата-әсәләр менән эшләргә, балаларҙы бәйгеләргә әҙерләргә, төрлө сара ойошторорға, төндәрен ижад итергә, түңәрәктәрҙе етәкләргә, бейеү һәм “Ағинәйҙәр” хәрәкәтенә ваҡыт еткереү – ай-һай! Геройым был һорауға былай тип яуап бирә: “Сөнки мин – башҡорт теле уҡытыусыһы!”