Бала иғтибарһыҙ булһа...

Тик һәр ваҡытта ла өлкәндәр хыялланғанса булмай шул. Уларҙың балаһы бик иғтибарһыҙ булыуы ла бар. Был осраҡта нимә эшләргә һуң? Психологтар әйте­үенсә, бының өсөн бәләкәсте һис тә әрләргә ярамай. Белгес менән бергәләп сәбәптәрен асыҡлау яҡшы булыр.

1. Гиперәүҙем бала. Тәү ҡарауҙан уҡ күренә. Башҡа тиҫтерҙәренә ҡарағанда бик хәрәкәтсән, әүҙем булыуы һиҙелә. Бындай бала оҙаҡ ваҡыт бер урында тик кенә ултыра алмай, һәр саҡ иғтибарын сит әйберҙәргә йүнәлтә.
2. Йыш ауырыған бала. Ғәҙәттә, ваҡыт уҙыу менән ауырыуының хроник формаға күсеүе лә мөмкин. Балалар баҡсаһына даими йөрөмәгәс, дәрестәре лә ҡала. Ошо сәбәптән дә бала үҙен тарҡау итеп күрһәтә.
3. Ата-әсәнең иғтибары етмәү. Был да бик мөһим. Өлкәндәр һәр ваҡыт эштә, уларҙың күңел йылыһы етмәһә лә, бала төрлө юл менән үҙенә иғтибар йәлеп иттерә башлаясаҡ.
4. Йөкләмәләрҙең күп булыуы. Балалар баҡсаһында төрлө түңәрәк-секцияға йөрөүҙән тыш, ата-әсә балаһын бассейнға ла яҙҙырта, бейеү буйынса оҫта булыуын да теләй. Бәләкәс әле балалыҡ тәмен дә тойоп өлгөрмәгән, һәр сәғәте яҙып ҡуйылған. Йөкләмәләрҙең күп булыуынан баланың арып китеүе хаҡында бер кем дә уйлап ҡарамай.
5. Ҡыҙыҡһынмаған, оҡшамаған шөғөл булһа, бала артыҡ иғтибарын бүл­мәйәсәк. Хәс тә үҙебеҙ кеүек инде. Оҡшаған эшебеҙҙе йәһәт кенә баш­ҡарып ҡуйһаҡ, күңелгә ятмағанын бер аҙға ҡалдырып торабыҙ.

Иғтибарһыҙлыҡ һәр кемдә булыуы мөмкин. Ҡағиҙә булараҡ, быға күп осраҡта стресс, төшөнкөлөк, дөрөҫ туҡланмау, көн тәртибен тотмау, ата-әсәнең һәм башҡа яҡын кешеләрҙең иғтибары етерлек булмауы ла бу­лышлыҡ итә. Шуға ата-әсә баланың үҫеше өсөн уңайлы шарттар бул­дырырға тейеш.  Иң беренсе йәһәттә көн тәртибе әҙерләп, уны бергәләп үтәргә кәрәк. Баланың йәшенә тап килерлек бурыстары ла булһын. Йышыраҡ ярҙам итеүен дә һорағыҙ. Мәҫәлән, сәскәләргә һыу һибеү, бесәйҙе ашатыу кеүек эштәр уға ҡыуаныс ҡына килтерәсәк. Белгестәр балаға үҙал­лылыҡ бирергә лә ҡуша. Уның менән бергә ҡарарҙар ҡабул итергә, ғаиләгә ҡағылышлы һорауҙарҙы тикшерергә, кәңәшләшеп алырға мөмкин. Бергәләп һүрәт төшөрөү, әкиәт уҡыу, өҫтәл, иғтибарҙы үҫтереү өсөн уйындар уйнау, әүәләү, төҙөү кеүек шөғөлдәр ҙә һәйбәт тәьҫир итәсәк.  Ниндәйҙер эше өсөн маҡтарға ла онотмағыҙ. Йоҡоға бер нисә сәғәт ҡалғас, үҙен тыныс тотошо хаҡында хәстәрлек күрегеҙ.

Бынан тыш, баланың туҡланыу рационын төрләндереү ҙә  талап ителә. Унда аҡһымдар, майҙар, углеводтар ҙа етерлек күләмдә булырға тейеш. Шулай уҡ йәшелсә-емеш менән мотлаҡ һыйланыу кәрәклеген дә оноторға ярамай. Улар үҫеп килеүсе организмды мейенең дөрөҫ эшләүенә булышлыҡ итеүсе витаминдар һәм файҙалы матдәләр менән туйындыра.

Иң мөһиме, барыһы ла үтер әле, тип ҡалдырырға ярамай, баланың тар­ҡаулығы, иғтибарһыҙлығы менән көрәшергә кәрәк. Психолог менән кәңәшләшеп алыу ҙа һәйбәт булыр. Иғтибарҙы үҫтереүгә йүнәлтелгән уйындар ҙа ярҙам итәсәк.

Гөлназ ШӘЙХЕТДИНОВА