Сағыу йондоҙҙарҙар да сағыуыраҡ балҡыған актриса

Башҡортостандың халыҡ артисткаһы Рәмилә Миңлеғәле ҡыҙы Сәлимгәрәева – Дим буйы ҡыҙы. Ул Дим һандуғастарын тыңлап үҫкән. Үҙе Дәүләкән районының Яңы Йәнбәк ауылында тыуһа ла, бала сағы, үҫмер йылдары күрше Хөсәйен ауылында үтә. Был ауылды халыҡ тағы ла ябайлаштырыбыраҡ, үҙ һөйләшенә уңайлаштырып, Өҫәйен, тип кенә йөрөтә. Бына ошо ауылда ҡышҡы тулы айлы матур төндө хәтеренә йыш төшөрә Рәмилә апай: ай яҡтыһында, ап-аҡ ҡар өҫтөндә мөһабәт ир аккордеонын һыҙҙыра... Янында уның ҡатыны моңло итеп йыр һуҙа... Был моңға төрөнгән эпизод йылдар үткән һайын хәтергә нығыраҡ уйыла. Йырҙың көйө генә иҫтә ҡалған. Ә һүҙҙәре... хәйер, улары мөһим дә түгел шикелле. Әммә үҙенең йырлы ғүмерендә Рәмилә апай әллә күпме шиғыр һүҙҙәрен ошо ғына көйгә һалып моңланғаны ла бар бит! Күңелдең иң нескә ҡылдарының илерткес моңға мөкиббән китеп шашыныуы ошолор ҙа... Ул мөһабәт ир – Рәмилә Сәлимгәрәеваның атаһы, ә йырлаусы ҡатын – әсәһе ине... Ә бит заманында тирә-йүндә был ҡатын кеүек оҫта йырсы булмаған, тиҙәр. – Әсәйем арабыҙҙан китеп барғас, беҙҙең һыйырҙы колхозға биргәндәр, – тип иҫләй Рәмилә Миңлеғәле ҡыҙы. – Был малҡайҙы әсәйем үҙе генә һауа алған булған, һыйырыбыҙ әсәйемдең йырлаған сағында ғына һөтөн биргән, ә йыр ишетмәһә, бер кемде лә яҡын ебәрмәгән. Колхоз аҙбарына алып барып биргәс, баяғы һыйыр әллә нисә ай буйы әсәкәйемде юҡһынып, ауыл буйлап мөңрәп йөрөгән. Үҙенең имсәктәренән һөт аға, ти, үҙе бер кемдән дә һауҙыртмай, ти... Йылдар үткәс тә, ошоға оҡшаш хәл тағы ҡабатлана. Бала саҡтан артистка булыу хыялы менән янған Рәмилә, 16 йәше тулғас, Өфөгә уҡырға барыу өсөн бер аҙ аҡса эшләү ниәте менән, Ҡаҙанғол тәжрибә хужалығына һауынсы булып эшкә килә. Тик егәрле ҡулдар һыйыр һауған ваҡытта ла, күңелдәге моң тынғылыҡ бирмәй. Әсәһенән күскән ғәҙәт буйынса, үҙ эшен яратып, йырлай-йырлай башҡара үҫмер ҡыҙ. Малҡайҙар араһында бер танаҡай ҙа быға өйрәнеп китә: йыр ишетһә – һауҙыра, йырһыҙ – һөт бирмәй. – Ялға киткән көндәремдә бригадир ағай матайы менән елдереп килеп етә лә: «Теге ахмағың тағы һөтөн бирмәй, әйҙә, һаумаһаң да, эргәһендә йырлап тор», – тип алып китә торғайны, – тип үҙенә генә хас ихлас йылмайыу менән хәтерләй актриса. Өфөгә килгәс тә, тиҙ генә уҡырға инеп китмәй әле Рәмилә Сәлимгәрәева. Иң тәүҙә хат ташыусы, артабан заводтарҙың береһендә токарь булып эшләй. Эштән буш ваҡыттарында С. Орджоникидзе исемендәге мәҙәниәт һарайындағы башҡорт халыҡ театрына йөрөй. Ләкин бындағы сәхнәлә оҙаҡ туҡталырға тура килмәй уға, тиҙҙән яҙмышы буласаҡ актрисаны сәнғәт училищеһына алып килә.1972 йылда Фәрдүнә Ҡасимова етәкләгән актерҙар әҙерләү төркөмөн тамамлағас, Рәмилә Миңлеғәле ҡыҙы Сибай театрына эшкә килә. Тәүге роль... Күп ваҡыт ул актерҙың киләсәкке ижади яҙмышын хәл итеүсән. Нәжиб Асанбаевтың «Һыу юлы» спектаклендә сөгөлдөрсө ҡыҙ Вәлимә – йәш актриса Рәмилә Сәлимгәрәеваның тәүге роле. Әллә ысын, әллә ҡыҙыҡ өсөн кемдеңдер уйлап сығарған уйҙырмаһы: премьеранан һуң бер тамашасы режиссер Фәтхелислам Ғәләүетдиновтың янына килеп һорау биргән: «Ниндәй актриса алдығыҙ ул һеҙ? Ен ни ҙә, был ни?»... Шулай ҙа режиссер был хәлгә иҫе китмәгән, Рәмилә Сәлимгәрәеваға шул уҡ спектаклдә Зөләйха ролен дә өҫтәп биргән. Көнө-төнө үҙ өҫтөндә эшләп, Сәлимгәрәева режиссерҙың өмөттәрен аҡлай. Күңелдәге сәм тамашасы һөйөүен дә яулай. Тиҙҙән Ғабдулла Әхмәтшиндың «Юғалған хаттар» драмаһында Иркә образын сығара. Сибай башҡорт драма театрының өлкән быуын сәхнә оҫталары Закирйән Ханов, Шәмсинур Сиражетдинова, Ғәшиә Абыҙгилдина, Мәрйәм Емалетдинова, Рәзинә Ҡаһарманова, Хәмзә Ҡурсаевтар йәш актрисаны бик ихлас ҡабул итә. Рафаэль Сафиндың «Ғәзизәкәй балдыҙ» спектаклендә Ғәзизә роле өҫтөндә эшләүсе Рәмилә Миңлеғәле ҡыҙы янына репетициялар ваҡытында композитор Рим Хәсәнов килә лә: – Рәмилә, ошо дүрт юллыҡты көйләп ҡара әле, – ти. «Һауаларҙа йондоҙ, Ай нисәләр, Нисә һанаһаң да Кусәлә-ә-ә-әр», – тип һуҙа ла, үҙен-үҙе танымағандай: – Абау, мин йырланыммы ул? – тип һорап ҡуя Рәмилә апай... Ошо күренештән һуң уға йырсы ролдәр бирә башлағандарҙыр, моғайын. Р. Тагорҙың «Ганга ҡыҙы» спектаклендә мөхәббәт ҡорбаны Камоланың