Аллаһы Тәғәлә Әҙәмде барлыҡҡа килтергәс, уға бөтә ғилемде һәм һөнәрҙе өйрәткән. Сөнки йәшәү өсөн кешегә һәр ваҡыт эшләргә кәрәк. Хеҙмәт һөйөү мосолманға хас сифат булырға тейеш.
«Эшләгеҙ, ғәмәлегеҙҙе Аллаһ, Уның рәсүле һәм иман килтергән кешеләр күрәсәк!» – тиелгән Ҡөрьәндә («Әт-Тәүбә» сүрәһе, 105-се аят).
Халҡыбыҙҙың боронғо мәҡәлдәрендә лә хеҙмәткә, һөнәрселеккә ҙур иғтибар бирелә. Мәҫәлән, «Һөнәре бар һыуҙың үренә йөҙөр», «Егет кешегә етмеш төрлө һөнәр ҙә аҙ», тиҙәр. Мәғрифәтсебеҙ Мифтахетдин Аҡмулланың китаптарын уҡыһаҡ, ул да үҙ шиғырҙарында һәр нәмәне ҡайҙандыр көтөп ятыуҙы хурлыҡ тип атаған, тоғро юлды эҙләп, алға әйҙәгән.
Совет заманында халыҡты ныҡ эшләттеләр, әммә иркенләп көн итергә ирек бирмәнеләр. Ауылдағылар һыйырҙы берәүҙән артыҡ тота алманы, ҡалалағылар өсөн дачаға йөрөү күптәргә хыял булды. Байҙарға ҡарата нәфрәт тәрбиәләнеләр, шуға кешеләр етеш йәшәү тураһындағы уйҙан да тыйыла торғайны. Ә ислам дине был йәһәттән мөмкинлектәребеҙҙе сикләмәй, киреһенсә, бәрәкәтте эҙләргә өйрәтә. Әгәр кемдер байыны икән, ул бит ғибәҙәттәренә күберәк ваҡыт бүлә, ғаиләһен дә яҡшы итеп ҡарай, башҡаларға ла ярҙам итә, халыҡҡа файҙалы күп эш башҡара ала.
Әйткәндәй, бәйғәмбәрҙәребеҙҙең күбеһе йәш сағында күп итеп мал көткән, төрлө һөнәр үҙләштереп кәсеп иткән, ризыҡ таба алмай йөрөгәндәрҙе сауҙаға өйрәткән. Хәҙистәрҙә әйтелеүенсә, Зәкәриә балта оҫтаһы булған, Ибраһим туҡымалар етештергән, ә Сөләймән мөнбәргә баҫып вәғәз һөйләгәнендә ҡулына ниндәйҙер эш ҡоралы тотоп торған да, телмәрен тамамлағас, төшөп бер мохтажға әлеге әйберҙе тапшырған һәм: «Ал да сығарып һат», – тигән.
Мөхәммәттең тормош юлын ҡараһаҡ, уның да һәр саҡ хәрәкәттә булғанын, ҡул көсө менән дә, сауҙа менән дә мал табырға тырышҡанын күрәбеҙ. Хәйер һорашып, башҡалар иҫәбенә йәшәү – динебеҙ өсөн ят күренеш.
«Кешенең арҡан тотоп, арҡаһына йөкмәп утын ташып һатыуы һәм шуның менән йөҙөн һаҡлап ҡалыуы башҡаларҙың һораныуына ҡарағанда хәйерлерәк – улар йә бирә, йә юҡ», – тигән бәйғәмбәребеҙ.
Әлбиттә, кәсептәрҙең яҡшыһы, насары бар. Мөхәммәт бәйғәмбәрҙең: «Халыҡ өсөн шундай заман етер, кеше үҙенә килгән байлыҡ хараммы, хәләлме булыуы тураһында һис уйланмай башлар», – тигән хәҙисен раҫлағандай, бөгөн кемдәрҙер малды алдашыу, урлашыу, ришүәт алыу юлы менән табырға тырыша. Ундай кешеләрҙең тоҙағына эләгеүҙән Аллаһ үҙе һаҡлаһын.
Беҙ, мосолмандар, тик хәләл кәсеп менән йәшәргә ынтылырға тейешбеҙ. Ул саҡта ғына был донъяла ла бәрәкәттә буласаҡбыҙ. Хоҙай ҡаршыһына баҫҡас та үкенес тоймаясаҡбыҙ.
«Диниәт» журналынан.